Nog een keer

Het is donderdag, onze laatste dag in het hotel en de laatste volle dag met de huurauto. Morgenvroeg checken we uit en brengen we de auto naar het vliegveld. Marlous, AI en Uwaïs halen ons op en nemen ons vanaf het vliegveld mee naar Senhaja waar we vrijdagavond zullen slapen. Zaterdag rijden we dan vroeg weg zodat we om een uur of acht op het vliegveld zijn voor de terugvlucht. Vandaag is het de laatste dag met internet en daarom ook nu, voor even, het laatste verslag. Het verhaal van morgen zal ik plaatsen na terugkomst in Nederland.

In één van de folders van de receptie van het hotel hebben we wandelroutes gezien door of om Fèz. We kiezen er eentje uit, er staat geen afstand bij maar wel dat de wandeling ongeveer drie uur duurt. En het is geen 'rondje', dus bij het eindpunt moet nog wat worden opgeteld om terug te lopen naar het begin. We vinden het wel stoer om zelf de stad in te gaan en onze weg daar te zoeken.

We beginnen op dezelfde parkeerplaats als eerder deze week. We waren al gewaarschuwd: toeristen moeten meer betalen en dat blijkt al bij de parkeerkosten. Voor AI was het MD 5, wij moeten nu MAD 20 betalen. Erik sputtert voor de vorm een beetje tegen maar het is vergeleken bij Nederlandse tarieven net iets meer dan een fluitje van een cent. We zoeken het begin van de wandeling en lopen daarvoor het plein voor de Bab Boujeloud af door één van de poorten. We steken een weg over en komen dan via een andere poort in de stadsmuur in het park Jnane Sbile. Het is een oase vinden wij, mooi schoon, goed onderhouden, tuinmannen zijn bezig de buxus te knippen met een vrij kleine schaar. Als Erik ze duidelijk maakt dat het er mooi uitziet, staan ze helemaal te glimmen. Erik krijgt zelfs een soort van 'kushand', ik hoop maar dat dat positief bedoeld was ;-) .

Het eerste deel van de route is goed te volgen, de wandeling voert grotendeels langs stadsmuren. We komen ook langs poorten van het koninklijk paleis, helaas zitten de grote houten deuren dicht. Erik maakt een foto van de mooi bewerkte deuren en ergens achter een struik komt een beveiliger tevoorschijn die door te fluiten duidelijk maakt dat we niet mogen fotograferen. We zeggen sorry en dat is voldoende.

Museum Batha ligt langs de route maar we gaan er niet naar binnen. De route lijkt zonder 'uitstapjes' al zwaar genoeg, er is veel niveauverschil te overbruggen in Fèz en de temperatuur maakt het nog zwaarder. In de soms heel erg smalle steegjes komt nauwelijks frisse lucht binnen. Het stikt er van de vliegen, vuil lijkt er al lang te liggen. Het is niet iets voor gevoelige magen, details van wat je op dat gebied hier allemaal kunt zien, zal ik jullie besparen. We komen tot de ontdekking dat onze route op groene bordjes wordt aangegeven, dat maakt het lopen makkelijker. Toch gaan we ergens bijna fout, gaan rechtdoor in plaats van links af en lopen een tijd te dwalen in steeds smaller wordende steegjes. Kinderen spreken ons aan en vragen waar we naar toe willen, ze willen de weg wel wijzen. En natuurlijk willen ze wel graag geld. We gaan er niet op in en als we het idee hebben echt de weg kwijt te zien, draaien we weer om op zoek naar een groen bordje. Zo leggen we aardig wat extra meters af maar zien we ook een werkplaats waar mannen Fezzen (van die rode hoedjes met een kwastje) maken, komen we langs een schoenmaker (bij beide ateliers hangen enorme lijmdampen...) en we komen langs een werkplaats van een houtbewerker. Dit is geen toeristische route, tenminste er lopen vrijwel geen andere toeristen.

Precies op het moment dat we dorst krijgen zien we een bordje met 'Ruined Garden'. Het is een schitterende plek tussen hoge huizen, een ommuurde tuin met allerlei hoekjes en zitjes. Planten groeien in potten, we zitten letterlijk tussen het groen, een bijzondere plek. De eigenaren lijken Amerikanen te zijn als we hun gesprek met andere gasten goed 'afluisteren'. Er worden vegetarische gerechten geserveerd en Erik kiest een 'chickpea pancake' bij de espresso. Ik bestel de gerookte aubergine met geitenkaas en granaatappel bij een ice mint tea. Het is zo lekker dat Erik zelfs olijven eet!

We zijn halverwege op de route, vanaf hier maken we geen extra meters meer. We worden de drukte van de medina in geleid en ook weer eruit. We komen langs de kraam waar we eerder een tafelkleed hebben gekocht en eigenlijk zouden we nog wel een kleed willen kopen maar we weten dat we worden afgezet. Misschien komen we hier nog wel eens, niet deze vakantie maar een ander keertje. We lopen de hele route uit, deze eindigt bij een leerlooierij. Tenminste als we het goed hebben begrepen want de folder waar de route in staat is in het Frans geschreven. We denken de ingang te zien van de leerlooierij. Er staat een heleboel in het Arabisch maar we kunnen DH 1 lezen. Dat is € 0,09 en dat lijkt ons entreegeld. Koopje toch dus dalen we een donkere trap af. Erik loopt gelukkig voorop en stopt vrij abrupt nadat hij een hoek omgaat. "Dit is het niet" zegt hij en hij wil heel snel de trap weer op. Het blijkt een openbaar toilet, voor mannen, te zijn. De echte ingang vinden we niet, geen probleem, we hebben een mooie wandeling gemaakt en zijn trots op ons zelf dat we dat voor elkaar hebben gekregen. We lopen langs (weer) een stadsmuur terug in de richting van de auto.

Aan de overkant ligt op een berghelling een enorme begraafplaats. Daar gaan we nog even een kijkje nemen maar ver komen we niet. Er is een familie bezig olijven te plukken (iemand zit met een stok in de boom naar de olijven te meppen en de rest raapt de olijven op van de grond) en zodra we de begraafplaats oplopen wordt het olijven meppen gestaakt. Er komt een man op ons af en die stuurt mij weg. Of hij nou duidelijk wil maken dat we geen foto's mogen maken, of dat ik er niet mag komen of dat wij er niet mogen komen, we hebben geen idee. Duidelijk is wel dat we hier niet gaan rondkijken.

We gaan terug naar de auto. Het laatste deel van de wandeling maak ik nog wat zwart-wit foto's. Ik vind het mooi hoe de sterke lijnen van de muren nog versterkt lijken door het gebrek aan kleur. We lopen naar de auto die nog steeds heerlijk in de schaduw staat maar wij hebben het warm gekregen van het lopen. We stoppen onderweg nog een keertje bij de Mac, nog een keertje 'gewoon' eten. Morgen zijn we de hele dag bij de familie en omdat het morgen vrijdag is, is het een soort zondag met 'zondagse kleren' en zoveel mogelijk familie om de tafels en zoveel mogelijk eten op de tafels. Dat wordt vast een mooie afsluiting van deze bijzondere vakantie!