Sami excursie

Met dank aan Marlous voor de vertaling, een toelichting op de foto met de hond in de zak van gisteren: in verband met stankoverlast geen hondenpoep in de prullenbak gooien.

Vandaag loopt de wekker al om half acht af. We moeten vroeg ontbijten want de bus staat vanaf kwart voor negen klaar voor het hotel. We gaan op excursie om rendieren te voeren. We blijken over de brug en dan linksaf te gaan. Dat is in de richting van Skittenelv camping waar we vorig jaar zo gastvrij zijn onthaald. Niet ver voor de camping parkeert de chauffeur de bus en worden we allemaal hartelijk begroet door een in Sami klederdracht gestoken jongeman. Hij heet ons welkom en nodigt ons uit in de Lavvu (de Tipi tent). Binnen brandt een flink kampvuur en er staan banken met rendiervachten. Bank is misschien een iets te comfortabele benaming, het zijn planken tussen twee blokken hout. En later blijkt dat de vacht waar wij op zitten in de rui is, ik heb een plaatselijk behaarde skibroek........

Het eerste deel van het bezoek bestaat uit het voeren van de rendieren. Er lopen er ongeveer 200 in een met hekken afgezet terrein. We krijgen allemaal een emmertje voer en worden losgelaten tussen de dieren. De dieren eten uit mijn hand, of beter, ze slobberen de brokjes naar binnen. Het is uitkijken met de geweien, we kregen het advies niet te bukken want als er dan eentje met de kop omhoog komt zit je zo aan het gewei gespiest. Dat zou een beetje te veel contact zijn. We voeren, kijken en maken foto's. Het weiland is enorm en als we uitgevoerd zijn lopen we richting zee. Het eerste stuk is makkelijk, dat is platgetrapt door de rendieren. Zodra we verder afdwalen van de menigte zakken we bij iedere stap dieper in de sneeuw. Het is een donkere dag maar er hangt even een blauw gat met licht boven zee. We genieten van de kleuren en het landschap en verheugen ons al op het contrast komende zomer als het hier weer 'vele tinten groen' is.

Terug in de lavvu krijgen we een bord rendiersoep, koffie of thee en daarna begint de uitleg over het volk, de cultuur, religie en horen we een joik of twee. Onze gastheren behoren tot de rendier-Sami. er zijn ook vis-Sami en 'gewone Sami'. De laatste groep woont in normale huizen, hebben 'gewone' banen en dragen daarbij of daarnaast de Sami cultuur uit. De rendier-Sami zijn de nomaden, of zoals onze gastheer uitlegt: de rendieren zijn onze bussen; waar zij heen gaan volgen wij. Wat ons bij blijft uit wat wordt verteld is een enorme erkenning en waardering voor de natuur. Maar ook een eeuwige strijd met regeringen over rechten, afpakken van grond voor bebouwen/industrie en ook een gelatenheid of acceptatie. "de ene keer winnen wij, de andere keer niet". Hij laat ook een aantal voorwerpen de groep rond gaan. Zo leren wij dat kinderen hun eerste mes krijgen als ze drie jaar zijn. En ja dat ieder kind zich dan snijdt maar dat je daarna respect hebt voor het mes. We leren dat vers gras het beste isolatiemateriaal is en dat je dat in laarzen of handschoenen kunt stoppen. Als je het tenminste heb 'geoogst' toen er nog geen sneeuw lag. We horen over de Joik en daarna zingt hij twee Joiks. Een Joik wordt gezongen en is bedoeld om te vertellen over karakter en gevoel. Het is een hele eer als iemand een Joik voor je maakt, die Joik past dan bij je karakter. Je zingt nooit je eigen Joik want dat is te opschepperig. Onze gids heeft bijvoorbeeld een Joik gemaakt toen hij ooit tussen zijn kudde rendieren liep en genoot van het landschap. Hij zingt die voor ons en dat is best heel bijzonder. Hij vraagt ons eerst om niet te filmen want de Joik is te persoonlijk om op social media of elders op internet te plaatsen. Een bijzondere ervaring, er volgt nog een tweede Joik die hoorde bij een beroemde Sami die inmiddels is overleden en daarom mag die met anderen worden gedeeld. Ik heb een stukje geluid opgenomen.

Hierna is er nog de mogelijkheid om een rondje in een slee te maken die wordt getrokken door een rendier. Daarvoor moet eerst een rendier met een lasso worden gevangen. Het gevangen rendier vindt het eerste rondje nog leuk maar na de tweede komt hij aanlopen met de tong uit de bek. Wij hoeven niet besluiten we ter plekke. Nadat we zijn opgewarmd bij het kampvuur mogen we de bus weer in. Ook nu weer krijgen we allemaal een hand en worden we bedankt voor onze komst. Erik en ik vertellen hem dat we in juni denken in de buurt te zijn en vragen of er dan ook excursies zijn. De rendieren krijgen in mei hun jongen , niet ver van hier in de bergen. Ze doen alleen deze winterexcursies maar hij vraagt ons vooraf contact op te nemen. Het lijkt hem leuk om ons mee te nemen de bergen in..............

Met dit vooruitzicht stappen we weer in en een half uur later stappen we uit bij het hotel. Voor de rest van de dag hebben we geen plannen, het blijft een donkere boel en het is koud maar gelukkig wel droog. Op Foursquare.com gaan we op zoek naar een restaurant. Gebaseerd op de scores door anderen komen we uit bij Casa Inferno. Net buiten het centrum en in een pand waar je makkelijk langs loopt, zit de pizzeria. Het is er om vijf uur al knap druk, dat is een goed teken. Er is nog een tafeltje voor twee. We beginnen met een cappuccino en zoeken daarna een pizza uit. De koffie is geweldig lekker en nadat we het 'kraanwater' hebben geproefd begrijpen we waarom. Het is heel erg lekker water en de ober vertelt dat ze een eigen filtersysteem in de kelder hebben. Lastig uitleggen maar het water smaakt 'zacht'. Ook de pizza's zijn heerlijk en op Foursquare.com laten we een recensie met foto achter: twee lege borden!

Omdat het nog best vroeg is gaan we nog een stukje met de bus langs de kust. Ik heb daar een grote Coop gezien en twee collega's hebben me gevraagd of ik Citronpeppar mee wil nemen. Dat gebruik ik thuis vooral op vis. We hebben de goede busroute gekozen en stappen bij de winkel uit. Een half uur later zitten we weer in de bus terug. Doordat het zo vroeg donker is zijn we het gevoel voor tijd een beetje kwijt.

Vanavond gaan we (waarschijnlijk) niet op jacht naar de groene flarden. De voorspellingen zijn aan de ene kant gunstig, veel activiteit, maar aan de andere kant is het zwaarbewolkt en dan komt het niet door het wolkendek heen. Geen probleem, het wordt lezen, typen, foto's kijken en breien.

tot morgen!